Bir savaş sahnesinde ana karakter kulağında bir çınlama eşliğinde çevresini seyreder, her şeye dışarıdan bakar. Bir köyde aklını yitirdiği söylenilen meczubun kendini bile tanımadığı söylenir. Travmatik bir olay yaşarken bi an sanki her şeye farklı, hissiz bakarsınız, anlayamazsınız. Gelin sizlerle kişinin kendine ve çevreye yabancılaşmasını; psikolojik tabirlerle, depersonalizasyon ve derealizasyonun ne olduğuna bakalım.
KENDİNE YABANCILAŞMA-1; Depersonalizasyon Ve Derealizasyon
Depersonalizasyon; kişinin kendine, bedenine yabancılaşmasıdır. Sanki "kendisini dışarıdan izliyormuş" hissine kapılır. Bedeni başkasının bedeni, düşünce ve duyguları başkasınınmış gibidir. Derealizasyon ise kişinin çevreye yabancılaşmasıdır. Dış ortam bireye uzak, soğuk, anlamsız veya bağlamsız gelir. Sanki kendisini oraya bırakılmış, nakledilmiş bir hisse sahiptir. Çevresinde olup bitenlere karşı kayıtsız, tepkisizdir; zaman algısında çarpıklıklar yaşamaktadır. İçinde bulunduğu an ve çevre çıkılamayacak bir kabus görünümündedir.
Bu iki durumda oldukça insanı dehşete düşürücü durumlardır. Gerçekten bilinçli farkındalığın minimuma indiği, davranış kontrolünün azaldığı, müdahale yetisinin ve enerjisinin bireyde bulunmaması ya da geri getirilememesidir.
Bu duruma maruz kalmanın nedenleri arasında yoğun bir yorgunluk, stres, travmatik olay, anksiyete, panik atağa maruz kalmak, kişiyi bu duruma sokabilir. Beyin, maruz kaldığı bu duygusal bombardımana karşı kişiyi koruma eğilimi olarak sistemi kapatır. Beynimiz aslında bizi bizden korur. Yoğun strese, travmatik olaya karşı sistemi kapatarak, vücudun savunmasını gösterir.
Bu duruma karşı kişinin yapabileceği en iyi şey anlık farkındalığını diri tutmaya çalışmasıdır. Duyusal girdilerini kullanmalı, bilinçli eylemler yapma gayreti göstermesi son derece mühimdir. Öncelikle meditasyonda bilince, farkındalığa dönüş olarak kullanılan nefes egzersizleri yapılması, sıcak-soğuk nesne teması kurmak, toprağa dokunmak bu durumu toparlamaya yardımcı olabilir. Akut bir durum olması dışında kronik bağlamda psikiyatra, psikoloğa danışmak yine çok önemlidir.
